Autostopem przez Gruzję i Armenię

Stopowanie przez Gruzję i Armenię jest legendarne. Po zeszłorocznej bałkańskiej podróży miałam do opowiedzenia parę zabawnych anegdotek związanych z tym tematem, ale kompletnie wymiękły, gdy podniosłam kciuk na Zakaukaziu.

Autostop w tych państwach działa wyśmienicie, choć z pewnymi wyjątkami. W Gruzji nie brakuje trudnych i rzadko uczęszczanych górskich dróg, takich jak choćby ta z Zugdidi do Mestii. Jeżdżą nią przede wszystkim profesjonalni kiedrowcy marszrutek, którzy za przejazd pobierają pieniądze. Złapanie tam okazji nie jest proste. Jednak w pozostałej części kraju autostop to bajka. Ludzie chętnie zabierają zagubionych podróżników, interesują się ich losem, często dzwonią do znajomych poinformować, że właśnie podwożą turystów. Częstują owocami lub innymi przekąskami, które akurat mają. Lubią też przyjmować przyjezdnych u siebie w domach. W Górskim Karabachu zdarzyło nam się zostać zaproszonymi przez rodzinkę naszego kierowcy na "herbatkę", która skończyła się ucztą. I wódą. W dużej ilości.

Gruzińscy i ormiańscy kierowcy oraz anarchia na drogach to temat rzeka. Na ulicach często nie ma pasów, a jak są, to głównie dla ozdoby. Klakson, podobnie jak na Bałkanach, jest bardzo lubianym elementem wyposażenia samochodu, ludzie trąbią, by ostrzec innych, pozdrowić, uprzedzić o zamiarze wyprzedzania, zagrać jakąś melodię, albo po prostu z nudów. Nie brakuje wprawionych kierowców, którzy po wąskich, górskich drogach jeździli całe życie, jeżdżą bardzo szybko, wyprzedzają wręcz agresywnie. Nie lubią zwalniać, jeśli przed nimi ktoś się wlecze, to po prostu rozpoczynają manewr wyprzedzania. Nadjeżdżający z przeciwka samochód nie jest problemem - przecież się zmieścimy, a w najgorszym wypadku ktoś zjedzie na pobocze. Ludzie wyciskają ze swoich często niezbyt nowoczesnych samochodów tyle, ile się da.

Ile osób mieści się w pięcioosobowym samochodzie? Pięć? Sześć? Cóż, nam w gruzińskich górach udało się osiągnąć ośmioosobowy skład. Wracaliśmy akurat z miasteczka do hostelu, który był położony na tak zwanym zadupiu, 7 km od cywilizacji, przy drodze, która prowadziła na niziny. Stopowanie było w zasadzie jedyną opcją dla ludzi nie posiadających własnego środka transportu. Było nas czworo, tak zwana ekipa hostelowa. Sporo jak na łapanie stopa, wiem. Na początku miałam złe przeczucia, ale potem niejednokrotnie jeszcze łapałam stopa na Zakaukaziu w trzy lub cztery osoby i nigdy nie było problemu, nie brakuje samotnych kierowców z chęcią zabierających całe ekipy. Tym razem zatrzymał się samochód z czterema osobami w środku. Zaczęliśmy sygnalizować, że chyba raczej się nie pomieścimy, ale i tak rodzinka zaprosiła nas do środka. Jedno z dzieci wskoczyło mamie na kolana, trzech moich kompanów ścisnęło się na tylnej kanapie z drugim dzieciakiem a ja siedziałam na nich wszystkich. Z radia leciało Boney M, kierowca sobie podśpiewywał, było bardzo wesoło. Kilkakrotnie jeszcze jeździłam na krótkich dystansach "w za dużo osób", zdarzało się, że musiałam jeździć z głową za oknem. Już rozumiem, dlaczego psy tak to lubią. Podwózka osobówką to jednak żadna atrakcja w porównaniu z kilkudziesięcioletnim ambulansem, w którym podziwialiśmy stary defibrylator i rozpadające się nosze. Taki transport mieliśmy w centralnej Gruzji, na nieutwardzonej górskiej drodze, gdzie jakiś pojazd pojawiał się raz na piętnaście minut. W Armenii z kolei dwa razy trafiliśmy do dostawczaka. Jechaliśmy z tyłu razem z rozmaitymi kartonami, starając się zorganizować sobie jakiś wygodny kącik, żeby nie obijać się o latające pudła.

Na Zakaziu są tysiące zwierząt gospodarskich. Krowy i świnie są wszędzie, nie brakuje też kóz i owiec. Zwierzaki stoją nieuwiązane, pasą się niczym się nie przejmując. Jak im się znudzi stanie na trawie to wychodzą na jezdnię. Wszędzie, a zwłaszcza w górach, trzeba bardzo uważać, bo stado blokującego drogę bydła to zjawisko na porządku dziennym. Najlepiej zaraz za ostrym zakrętem. Krowy przechodzą przez jezdnię w ogóle nie ogarniając, że może im się stać coś złego. Nie reagują na klakson, trzeba je po prostu omijać, co czasem nie jest proste.

W Gruzji i Armenii kierowcy to DJe, wszyscy puszczają muzę, wszyscy głośno. Mają muzyczne ADHD i ciągle zmieniają kawałki. Często puszczają płyty. Jak płyta nie działa, to wyrzucają ją przez okno i wkładają kolejną. Uwielbiają beatlesów! Słuchają też swojej lokalnej muzyki, nierzadko także słynnych rosyjskich artystów. W zabawny sposób zmieniają głośność - rozkręcają muzykę na full, a gdy chcą rozpocząć konwersację, ściszają do minimum. Po zakończonej wymiane zdań znowu dają głośniki na maxa.

Zapinanie pasów w zasadzie nie funkcjonuje. Na tylnych kanapach często w ogóle ich nie ma. Na początku naszej podróży po wejściu do samochodu odruchowo zapinaliśmy pasy. Kierowcy bardzo się dziwili, pytali, czemu to robimy. Czyżbyśmy im nie ufali? W niektórych miejscach, w miastach, trzeba mieć zapięte pasy, policja czuwa. Kierowca i pasażer przekładają więc pas przez siebie i przytrzymują go, zamiast zapiąć. Nie zadawajcie pytań. Oni po prostu nie lubią pasów.

Stopowanie podczas mojej podróży bardzo mi się podobało, nawet bardziej niż do tej pory. Dziwnie teraz jest przyzwyczajać się z powrotem do zachodnich (Polska od dziś leży na zachodzie) zasad, przechodzenia po pasach i na zielonym oraz tego, że nie muszę walczyć ze ścigającymi się kierowcami próbując przejść przez ulicę.

W następnym poście będę się rozwodzić nad Iranem.